Zarządca targowiska odpowiada za sprzedawane na nim podróbki

Spór dotyczący podróbek na stołecznym targowisku – Nowy Precedens

Sąd Apelacyjny w Warszawie wydał przełomowy wyrok w sprawie o ochronę praw do unijnych znaków towarowych. Przedmiotem sporu była działalność popularnego stołecznego targowiska, gdzie notorycznie handlowano produktami oznaczonymi podrobionymi znakami towarowymi naszych klientów. Wyrok, który zapadł 21 maja 2024 roku (sygnatura VII AGa 1048/23), jest pierwszym w Polsce orzeczeniem, w którym odpowiedzialnością za handel podróbkami obciążono również zarządcę targowiska, a nie tylko poszczególnych sprzedawców.

Odpowiedzialność zarządcy targowiska

Do tej pory sprawy związane z handlem podróbkami skupiały się głównie na bezpośrednich sprawcach, tj. sprzedawcach podróbek. W tej sprawie Sąd Apelacyjny rozszerzył odpowiedzialność na zarządcę targowiska, uznając go za pośrednika, z usług którego korzystano do naruszania prawa własności intelektualnej. Sąd uznał, że nie ma podstaw, aby uzależniać odpowiedzialność pośrednika, jakim jest zarządca hali targowej, od winy umyślnej. Nawet brak świadomości naruszeń nie zwalnia pośrednika od odpowiedzialności, o ile pośrednik nie podejmuje żadnych realnych działań, by takim naruszeniom zapobiegać.

„Należyta staranność przedsiębiorcy wymaga, aby miał on świadomość tych problemów, które wiążą się z prowadzoną przez niego działalnością – zwłaszcza jeżeli występują one regularnie i powtarzają się” – zaznaczył Sąd Apelacyjny w uzasadnieniu wyroku. Sąd podkreślił, że trudno przyjąć, aby pozwany, zarządzający targowiskiem, nie miał świadomości, że na administrowanym przez niego obiekcie regularnie dochodzi do naruszania praw wyłącznych znanej firmy odzieżowej.

Podstawą odpowiedzialności zarządcy targowiska był art. 296 ust. 3 zd. pierwsze in fine ustawy Prawo własności przemysłowej, zgodnie z którym z roszczeniami przysługującymi w razie naruszenia prawa ochronnego na znak towarowy można wystąpić również przeciwko osobie, z usług której korzystano przy naruszeniu prawa ochronnego na znak towarowy. Przepis ten jest implementacją to polskiego porządku prawnego art. 11 zd. trzeciego dyrektywy 2004/48/WE w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej.

Zarządca targowiska zobowiązany został przez Sąd Apelacyjny do niezawierania nowych umów i nieprzedłużania już obowiązujących z handlarzami, wobec których (prawomocnym wyrokiem sądu lub ostateczną decyzja organu administracji) potwierdzono fakt naruszenia prawa ochronnego na znak towarowy oraz do wprowadzenia do wszystkich zawieranych umów klauzuli zakazującej handlu podróbkami i pozwalającej na wypowiedzenie umowy w przypadku złamania takiego zakazu.

Co istotne, omawianym wyrokiem zasądzono również na rzecz naszego klienta sumę pieniężną tytułem naprawienia szkody wyrządzonej naruszeniem praw do znaków towarowych. Możliwość zasądzenia odszkodowania z tytułu naruszeniem praw do znaków towarowych od naruszyciela pośredniego budziła do tej pory wątpliwości w doktrynie.

Decyzja Sądu Apelacyjnego a wcześniejsze orzeczenie

Wcześniej Sąd Okręgowy w Warszawie oddalił pozew uznając, że zarządca może ponosić odpowiedzialność jedynie wtedy, gdyby udowodniono mu winę umyślną i świadomość, że konkretny sprzedawca narusza prawa własności przemysłowej. Jednak Sąd Apelacyjny nie podzielił tego stanowiska, podkreślając, że na zarządcy ciąży obowiązek monitorowania działalności handlowej na swoim terenie, reagowania na sygnały o nieprawidłowościach i podejmowania odpowiednich działań zapobiegających naruszeniom.

Kontekst walki z podróbkami

Sprawa została wytoczona przez naszego klienta – znaną francuską firmę odzieżową, która regularnie zabezpiecza podrabiane produkty na polskich targowiskach. Mimo, że Policja oraz Krajowa Administracja Skarbowa podejmują działania, a sprawy karne są wszczynane, proceder handlu podróbkami dalej się rozwija. W związku z tym nasz klient postanowiła nie ograniczać swoich działań wyłącznie do spraw przeciwko sprzedawcom, ale także pociągnąć do odpowiedzialności zarządcę targowiska.

Znaczenie wyroku

Wyrok ten ma ogromne znaczenie w kontekście walki z handlem towarami podrobionymi, szczególnie na targowiskach i w centrach handlowych, gdzie takie produkty występują nagminnie. W Polsce dotychczas próby przeciwdziałania temu zjawisku przypominały walkę z wiatrakami, a uprawnieni borykali się z trudnościami w skutecznym egzekwowaniu swoich praw. Decyzja Sądu Apelacyjnego otwiera nowe możliwości dla właścicieli znaków towarowych, by skuteczniej walczyć z naruszeniami, dochodząc roszczeń nie tylko od bezpośrednich sprzedawców, ale także zarządców, którzy udostępniają przestrzeń handlową dla takich działań i do tej pory korzystali na takiej nielegalnej działalności.

Wyrok może stanowić ważny precedens w innych sprawach o podobnym charakterze, a także wyznaczać nowe standardy dla zarządzających targowiskami i centrami handlowymi, zobowiązując ich do większej staranności w zapobieganiu naruszeniom praw własności intelektualnej na ich terenie.

r.pr. Jakub Kozak / r.pr. Eric Rheims / r.pr. Adrian Nosal

Zobacz także:

- Gazeta Prawna z 12 czerwca 2024: Zarządca targowiska odpowiada za sprzedawane na nim podróbki. Jest precedensowy wyrok
- Gazeta Prawna z 18 czerwca 2024: Zarządca targowiska odpowiada za handel podróbkami [WYWIAD]
- Gazeta Prawna z 27 czerwca 2024: Właściciel hali odpowiada za dokonywane w niej naruszenia
- oraz: wartowiedziec.pl, managerplus.pl, epuap.pl, tvn24.pl, biznes24.pl