Rejestracja znaku towarowego - krótki przewodnik

Terytorialność ochrony

Każdy znak towarowy chroniony jest na określonym terytorium. Krajowe znaki towarowe chronione są na terytorium konkretnego kraju, natomiast znaki unijne na terenie całej Unii Europejskiej, tj. we wszystkich Państwach Członkowskich. Możliwe jest również zgłoszenie znaku w ramach procedury międzynarodowej. Zgłaszający może wówczas wybrać konkretne kraje lub większe terytoria (jak np. Unia Europejska), w których znak będzie chroniony. Jest to jednak najbardziej skomplikowana i kosztowna procedura.

Podmioty skupiające swoją działalność na terenie Unii Europejskiej najczęściej decydują się na rejestrację znaku towarowego:

• w konkretnych Państwach Członkowskich albo
• na terenie całej Unii Europejskiej.

Rejestracja znaku towarowego w Polsce

Znaki towarowe w Polsce rejestrowane są przez Urząd Patentowy RP. Aby zarejestrować znak towarowy na terenie Polski należy złożyć wniosek, w którym wskazane będą towary lub usługi oraz przedstawiony będzie znak. Jedno zgłoszenie może dotyczyć tylko jednego znaku. Wniosek można zgłosić w wersji papierowej albo elektronicznej (co wiąże się z nieco niższymi opłatami za zgłoszenie).

Znakiem towarowym może być każde oznaczenie umożliwiające odróżnienie towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa, w tym w szczególności wyraz, włącznie z nazwiskiem, rysunek, litera, cyfra, kolor, forma przestrzenna, w tym kształt towaru lub opakowania, a także dźwięk.

Za zgłoszenie znaku towarowego należy uiścić opłatę w wysokości:

• PLN 450 – za zgłoszenie w formie papierowej obejmujące jedną klasę towarów lub usług;
• PLN 120 – za każdą następną klasę towarów lub usług.

Opłata za zgłoszenie powinna być uiszczona równocześnie ze zgłoszeniem wniosku. W przypadku braku opłaty Urząd Patentowy RP wezwie do jej uzupełnienia. W przeciwnym wypadku postępowanie zostanie umorzone.

Następnie zgłoszenie zostanie zbadane przez eksperta, który sprawdzi, czy spełnione zostały wszelkie wymogi formalne. Poprawne zgłoszenie zostanie przez eksperta ujawnione. Jeżeli stwierdzone zostaną braki, to ekspert wezwie do ich ew. uzupełnienia. Jako datę zgłoszenia przyjmuje się datę uzupełnienia ostatniego braku, odmiennie niż w postępowaniu sądowym.

Kolejno, UPRP sprawdzi, czy zgłoszone oznaczenie może być zarejestrowane jako znak towarowy. Nie udziela się bowiem prawa ochronnego na oznaczenia, które m.in.:

• składają się wyłącznie z elementów mogących służyć w obrocie do wskazania, w szczególności rodzaju towaru, jego pochodzenia, jakości, ilości, wartości, przeznaczenia, sposobu wytwarzania, składu, funkcji lub z elementów – np. słowny znak towarowy H20 dla wody mineralnej w klasie 32 Klasyfikacji Nicejskiej;
• które weszły do języka potocznego lub są zwyczajowo używane w uczciwych i utrwalonych praktykach handlowych itp. – np. znak towarowy Walkman dla odtwarzaczy kaset w klasie 9 Klasyfikacji Nicejskiej.

Gdy ekspert stwierdzi istnienie takich bezwzględnych przesłanek odmowy udzielenia prawa ochronnego, to wówczas Urząd Patentowy RP w pierwszej kolejności wezwie zgłaszającego do zajęcia stanowiska. Jeżeli zgłaszający nie przekona Urzędu Patentowego RP co do możliwości zarejestrowania zgłoszonego znaku, wydana zostanie decyzja odmowna odpowiednio do całości lub części towarów lub usług wskazanych zgłoszeniu.

Jeżeli Urząd Patentowy RP nie stwierdzi przeszkód w rejestracji, ogłoszenie o zgłoszeniu znaku towarowego zostanie opublikowane w Biuletynie Urzędu Patentowego RP (BUP). Od tego momentu każdy będzie mógł wnieść sprzeciw przeciwko zgłoszeniu, jeżeli będzie miał ku temu podstawy. Najczęstszą podstawą wniesienia sprzeciwu przeciwko zgłoszeniu znaku towarowego jest wcześniejszy podobny/identyczny znak towarowy chroniony w Polsce dla podobnych/identycznych towarów lub usług.

W przypadku wniesienia sprzeciwu Urząd Patentowy RP zaprosi strony sporu do jego ugodowego rozwiązania w terminie 3 miesięcy, który może zostać przedłużony do 6 miesięcy na zgodny wniosek stron. Jeżeli strony nie dojdą do porozumienia Urząd Patentowy RO rozstrzygnie o zasadności sprzeciwu i wyda decyzję.

Aby uniknąć ewentualnych sprzeciwów lub wydania decyzji odmownej ze względu na bezwzględne przeszkody rejestracji znaku, przed dokonaniem zgłoszenia znaku towarowego warto, aby jego zdolność rejestracyjną sprawdził prawnik specjalizujący się w prawie znaków towarowych. Można w ten sposób zminimalizować ryzyko opóźnień lub odmowy rejestracji.

Gdy UPRP wyda decyzję o rejestracji zgłoszonego znaku towarowego, wówczas konieczne będzie wniesienie opłaty za pierwszy 10-letni okres ochrony. Opłata wynosi PLN 400 za każdą klasę towarową, a ponadto wnieść należy również opłatę w wysokości PLN 90 za publikację informacji o rejestracji zgłoszonego znaku.

Rejestracja znaku towarowego w Unii Europejskiej

Podmioty prowadzące działalność nie tylko w Polsce, ale również na terenie innych krajów Unii Europejskiej powinny rozważyć rejestrację znaku towarowego UE, który zapewnia ochronę we wszystkich 27 Państwach Członkowskich. Unijny znak towarowy ma charakter jednolity i wywołuje jednakowe skutki prawne w całej Unii Europejskiej. Unijne znaki towarowe rejestrowane są przez Urząd Unii Europejskiej s.. Własności Intelektualnej (EUIPO) z siedzibą w Alicante.

Aby zarejestrować znak towarowy na terenie Unii Europejskiej należy zatem złożyć w EUIPO wniosek, w którym wskazane będą towary lub usługi oraz przedstawiony będzie znak. Wymogi co do zgłoszenia są w zasadzie tożsame z tymi, które należy spełnić w postępowaniu przed UPRP. Zgłoszenia dokonuje się zazwyczaj elektronicznie za pomocą specjalnego panelu użytkownika.

Za zgłoszenie znaku towarowego należy uiścić opłatę w wysokości:

• EUR 850 – za zgłoszenie w formie elektronicznej obejmujące jedną klasę towarów lub usług;
• EUR 50 – za drugą klasę towarów lub usług;
• EUR 150 - za każdą następną klasę towarów lub usług.

Następnie zgłoszenie zostanie zbadane przez eksperta, który sprawdzi, czy spełnione zostały wszelkie wymogi formalne. Poprawne zgłoszenie eksperta ujawni i nada mu  odpowiedni numer w systemie. Jeżeli stwierdzone zostaną braki, to ekspert wezwie do ich uzupełnienia.

W dalszej kolejności EUIPO sprawdzi, czy zgłoszone oznaczenie może być zarejestrowane jako znak towarowy, wedle tych samych kryteriów co w postępowaniu przed UPRP. W przypadku gdy ekspert stwierdzi, że istnieją ustawowe bezwzględne przesłanki odmowy udzielenia prawa ochronnego, wyda stosowną decyzję w odniesieniu odpowiednio do całości lub części towarów lub usług wskazanych w zgłoszeniu.

Jeżeli EUIPO nie stwierdzi przeszkód w rejestracji, ogłoszenie o zgłoszeniu znaku towarowego zostanie opublikowane. Od tego momentu każdy będzie mógł wnieść sprzeciw przeciwko zgłoszeniu, jeżeli będzie miał ku temu podstawy. Co istotne, w przypadku zgłoszenia znaków unijnych podstawą sprzeciwu mogą być zarówno inne wcześniejsze znaki unijne, jak również znaki krajowe chronione na terenie Państw Członkowskich.  

W przypadku wniesienia sprzeciwu EUIPO zaprosi strony sporu do jego ugodowego rozwiązania w terminie 3 miesięcy, który może zostać przedłużony do 24 miesięcy na zgodny wniosek stron. Jeżeli strony nie dojdą do porozumienia, EUIPO rozstrzygnie sprzeciw i wyda decyzję.

Gdy EUIPO wyda decyzję o rejestracji zgłoszonego znaku towarowego, to wówczas chroniony on będzie przez pierwszy 10 letni okres ochrony. Ochronę znaku towarowego można przedłużać o kolejne 10-letnie okresy. Koszt przedłużenia ochrony znaku w jednej klasie wynosi EUR 850 (przedłużenie za pomocą środków elektronicznych), w drugiej klasie EUR 50, a w każdej kolejnej EUR 150. Prawo ochronne na znak towarowy trwa 10 lat od daty zgłoszenia znaku towarowego, przy czym dziesięcioletni okres ochrony znaku towarowego liczy się od daty zgłoszenia znaku.

Pamiętać jednak należy, że w przypadku ew. wcześniejszej konieczności uzupełnienia braków zgłoszenia znaku towarowego jako datę zgłoszenia przyjąć należy datę uzupełnienia ostatniego braku.